ทำบุญ : เก็บแต้มความสุข

อนุปุพฺเพน เมธาวี     โถกํ โถกํ ขเณ ขเณ 

กมฺมาโร รชตสฺเสว     นิทฺธเม มลมตฺตโน ฯ 

ขุ. ธ. ๒๕/๒๘/๔๗

นักปราชญ์ทำกุศลทีละน้อยอยู่ทุกขณะ ขจัดมลทินของตนออกได้โดยลำดับ เหมือนช่างทองขจัดมลทินของทองออก

    พระพุทธเจ้าตรัสว่า ธรรมดาบัณฑิตทั้งหลายทำกุศลอยู่คราวละน้อยๆ ทุกๆ ขณะ ย่อมนำมลทิน คืออกุศลของตนออกโดยลำดับทีเดียว" 

 ดังนี้แล้ว จึงตรัสพระคาถานี้ว่า : อนุปุพฺเพน เมธาวี.............มลมตฺตโน ฯ

บรรดาบทเหล่านั้น บทว่า อนุปุพฺเพน คือ โดยลำดับ. ผู้ประกอบด้วยปัญญาอันรุ่งเรืองในธรรม ชื่อว่า เมธาวี. 

               สองบทว่า ขเณ ขเณ ความว่า ทำกุศลอยู่ทุกๆ โอกาส. 

               บาทพระคาถาว่า กมฺมาโร รชตสฺเสว ความว่า บัณฑิตทำกุศลอยู่บ่อยๆ ชื่อว่าพึงกำจัดมลทิน คือกิเลสมีราคะเป็นต้นของตน 

               ด้วยว่า เมื่อเป็นอย่างนั้น บัณฑิตย่อมเป็นผู้ชื่อว่ามีมลทินอันขจัดแล้ว คือไม่มีกิเลส เหมือนช่างทองหลอมแล้วทุบทองครั้งเดียวเท่านั้น ย่อมไม่อาจไล่สนิมออกแล้วทำเครื่องประดับต่างๆ ได้, แต่เมื่อหลอมทุบบ่อยๆ ย่อมไล่สนิมออกได้, ภายหลังย่อมทำให้เป็นเครื่องประดับต่างๆ หลายอย่างได้ฉะนั้น. 

ผ้าขาวเปื้อนคราบสกปรก เราก็นำไปซักล้างออกด้วยผงซักฟอก และน้ำให้กลับมาขาวสะอาดดังเดิม แท้ที่จริงจิตคงธรรมชาติความเป็น ประภัสสรสุกสว่างใส ซึ่งเปรียบเป็นผ้าขาวนั้น แต่กลับต้องเศร้าหมอง เพราะมลทินต่างๆ เช่น ความริษยา ความตระหนี่ มาเกาะจับ เรา สามารถนำผ้าขาวเปื้อนคราบสกปรกมาซักล้างด้วยผงซักฟอกและน้ำ แต่เราไม่สามารถถอดจิตออกมาซักล้างด้วยผงซักฟอกและน้ำได้เลย อะไรเล่าจะช่วยชำระล้างออกไป หากมิใช่บุญกุศล เพราะบุญกุศล เป็นธรรมชาติชำระล้างโดยเฉพาะ ดังรูปวิเคราะห์ว่า “ปูนาตีติ ปุญฺญํ ธรรมชาติที่ชำระให้สะอาด ชื่อว่า บุญ” บุญกุศลจึงเปรียบเป็นผงซักฟอกและน้ำที่ช่วยชำระล้างมลทินออกจากจิตใจให้กลับมาสุกสว่างใส ดังเดิม ผ้าขาวนำมาซักล้างด้วยผงซักฟอกและน้ำเพียงครั้งสองครั้ง ก็สะอาด แต่จิตใจชำระล้างด้วยบุญกุศลเพียงครั้งสองครั้งจะสะอาดไม่ได้ ทั้งนี้ เพราะมลทินมันเกาะจับอย่างแน่นหนา ไม่เฉพาะเพียง ชาตินี้ ยังสืบเนื่องมาแต่ชาติก่อนๆ นับพัน ดูสิ คนบางคนตระหนี่ ถี่เหนียวยิ่งกว่าลวดสลิง จู่ๆ จะชำระออกอย่าง่ายดาย ย่อมเป็นไป ไม่ได้ จึงต้องอาศัยความขยันหมั่นเพียรทำบุญกุศลบ่อยๆ ค่อยๆ ชำระล้างออกไป 

    ขอให้สุขใจกับการสั่งสมบุญกุศลขจัดมลทินออกเถิด ความปลอดโปร่งสุกสว่างใสรอท่านอยู่เสมอ

นักปราชญ์ทำกุศลทีละน้อยอยู่ทุกขณะ ขจัดมลทินของตนออกได้โดยลำดับ เหมือนช่างทองขจัดมลทินของทองออก